W wielu sytuacjach zaliczka a zadatek postrzegane są jakie dokładnie te same, wymienne instytucje prawne. Prowadzi to do wielu problemów przy zawieraniu, jak i wykonywaniu warunków podpisanej umowy. Różnica między zaliczką a zadatkiem jest dość znacząca, dlatego warto wiedzieć jak odróżnić je od siebie i w których sytuacjach rozwiązania te będą bardziej korzystne by zabezpieczyć nasz interes.
Przede wszystkim zastanawiając się czy lepszym rozwiązaniem będzie zaliczka czy zadatek, warto mieć na uwadze, którą stroną w umowie jesteśmy. Ma to kluczowe znaczenie, gdyż w razie nie wywiązania się z podpisanych założeń każda ze wspomnianych instytucji prawnych podlega innym uregulowaniom. To z kolei prowadzi do zupełnie odmiennych rozwiązań oraz konsekwencji.
Umowa zaliczki – czym jest?
Zaliczka nie jest pojęciem określanym przez Kodeks Cywilny. Nie można w nim znaleźć definicji, czym właściwie jest ten instrument prawny, lecz pomimo tego zaliczka jest stosowana w bardzo wielu umowach. To pojęcie umowne, swobodnie funkcjonujące w wielu zależnościach pomiędzy firmami czy podmiotami prywatnymi. Różnica między zaliczką a zadatkiem jest spora i dotyczy wyłącznie kwestii wręczenia przez jednej ze stron części należnej zapłaty przed wykonaniem zlecenia bądź nabycia nieruchomości. Umowa zaliczki, która najczęściej zawierana jest w umowie przedwstępnej to pewien sposób wyrażenia zainteresowania konkretnym działaniem drugiej strony. To zgoda na zapłacenie części należnego zobowiązania finansowego wykonawcy (właścicielowi) przed wypełnieniem wszystkich warunków zawartych w dokumentach. Kwota zaliczki jest również umowna w zależności od obustronnych ustaleń. Najczęściej oscyluje w granicach 20-30% wartości danego zlecenia bądź nieruchomości. Zwrot zaliczki jest w całości dokonywany w sytuacji niespełnienia warunków umowy. Można więc śmiało powiedzieć, iż taka forma instrumentu prawnego nie jest zabezpieczeniem. To oznaka zainteresowania daną nieruchomością czy zleceniem.
Zobacz: Stan prawny nieruchomości
Umowa zadatek – co ją charakteryzuje?
Co to jest zadatek? W jakich sytuacjach stanowi lepsze rozwiązanie od zaliczki? A w końcu, czym właściwie się od niej różni? Choć pojęcie to jest stosowane wymiennie przez sporą część osób, w przeciwieństwie do zaliczki zadatek posiada swoje uregulowanie prawne w Kodeksie Cywilnym. Art. 394 KC mówi, iż w sytuacji niewywiązania się z umowy (o ile jej treść nie zawiera innego zapisu) przez jedną ze stron, druga może w dowolnym momencie odstąpić od całej umowy zachowując zadatek – bądź w przypadku, gdy strona ten zadatek przekazała – żądać jego zwrotu w podwójnej wysokości. W momencie, gdy umowa jest wykonana w całości, zadatek zaliczany jest na poczet części należności (co ma miejsce w przypadku sprzedaży nieruchomości). Odpowiadając na pytanie co to jest zadatek można śmiało powiedzieć, iż jest to doskonałe zabezpieczenie interesu, które może być dochodzone na drodze sądowej. Umowa zadatek jest więc rozwiązaniem wygodnym i zdecydowanie bardziej korzystnym niż zaliczka, zwłaszcza gdy umowa nawiązywana jest z osobą, z którą do tej pory nie mieliśmy okazji współpracować na żadnej płaszczyźnie. Zwrot zadatku, o ile nie następuje w drodze podpisanej umowy (gdy np. jedna ze stron nie chce dopełnić obowiązku wynikającego z KC), może mieć swoje rozwiązanie w sądzie. Wówczas należy dostarczyć właściwe dokumenty oraz dowody na to, iż warunki umowy nie zostały spełnione w całości.
Zaliczka czy zadatek – co warto wybrać?
Przypatrując się pojęciom zadatek a zaliczka i zastanawiając się nad właściwym wyborem pomiędzy nimi, dobrze dokładnie przeanalizować sytuację, w której dana strona się znajduje. W przypadku sprzedaży bądź kupna nieruchomości (w czym specjalizują się konkretne firmy jak np. http://axnieruchomosci.pl/, najczęściej mowa o zadatku. Większość umów przedwstępnych sprzedaży zakłada bowiem zwrot otrzymanych pieniędzy w przypadku nie dojścia do porozumienia. Dobrze zwrócić uwagę na dokumenty podpisywane przy takiej okazji, gdyż niektórzy właściciele nie chcąc dopuścić do „pozostania na lodzie” zabezpieczają się formą zadatku. Zwrot zadatku może mieć miejsce również przez sąd, co daje zabezpieczenie interesu sprzedającego. Zaliczkę warto zastosować przy długotrwałej współpracy, która do tej pory przebiegała bez żadnych problemów. To forma zaufania i czasem warto właśnie na nią postawić.